غیرمترکز،متمرکز،صرافی،معایب صرافی،بهترین صرافی،ارز دیجیتال

صرافی ارز دیجیتال

صرافی ارز دیجیتال یا کریپتو اکسچنج (Cryptocurrency Exchange) یک پلت‌فرم مجازی است. در این پلت‌فرم، افراد می‌توانند ارزهای دیجتال را معامله (خرید، فروش و تبدیل) کنند. به عبارت دیگر، برای این‌که بتوانیم یک بیت کوین، تتر، اتریوم یا هر ارز دیجیتال دیگری را بخریم یا بفروشیم و یا آن را به کریپتوکارنسی دیگر یا پول فیات (دلار) تبدیل کنیم؛ می‌بایست به یک صرافی ارز دیجیتال مراجعه کنیم. از این نظر می‌توان صرافی ارز دیجیتال را دروازه‌ای برای بازار کریپتو دانست.

 

در طول سال‌های اخیر، دو نوع اصلی از صرافی‌ها به عنوان زیرساخت‌های اصلی این بازارها شکل گرفته‌اند: صرافی‌های متمرکز و صرافی‌های غیرمتمرکز. هریک از این اکسچنج‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند و درک تفاوت‌های بین آنها، برای کسب دانش و شناخت بهتر درباره عملکرد آنها مهم است.

صرافی های غیرمتمرکز به کاربران اجازه انجام معامله به طور مستقیم با استفاده از قراردادهای هوشمند در پلتفرم های معاملاتی را فراهم می کنند. معامله گرها خود از وجوه محافظت می کنند و مسئول از دست دادن آن ها در صورت بروز هرگونه مشکل مانند گم کردن کلید خصوصی یا انتقال وجه به آدرس اشتباه هستند.

وجوه و دارایی های سپرده گذاری شده مشتریان ازطریق پرتال های معاملاتی غیرمتمرکز که به صورت آزادانه بر روی شبکه معامله می شوند، یک IOU را صادر می کنند.

 IOU در واقع یک توکن مبتنی بر بلاکچین است که ارزشی معادل با دارایی اصلی دارد.

سه نوع اصلی صرافی غیرمتمرکز وجود دارد: بازارسازهای خودکار، صرافی های دفتر سفارش و تجمیع کننده های. DEX هر سه نوع به کاربران اجازه می دهند تا به طور مستقیم به بهره گیری از قراردادهای هوشمند معامله را انجام دهند. اولین صرافی های غیرمتمرکز از نوع صرافی های دفتر سفارش مشابه با صرافی های متمرکز استفاده می کردند.

 

برای اینکه بتوانیم بگوییم صرافی غیرمتمرکز چگونه کار می‌کند، بهتر است با سه نوع آن نیز آشنا شویم و توضیح مربوط به نحوه کارکرد را در خلال آن بیان کنیم.

 

بازارسازان خودکار (AMMs)

 

بازارسازان خودکار به خدمات مبتنی بر بلاکچین متکی هستند که اطلاعاتی را از صرافی‌ها و دیگر پلتفرم‌ها برای تعیین قیمت دارایی‌های معامله‌شده  با استفاده از اوراکل‌های ارز دیجیتال  ارائه می‌دهند.

قراردادهای هوشمند این صرافی‌های غیرمتمرکز به جای تطبیق سفارش‌های خرید و فروش در دفتر کل، از مجموعه‌هایی از دارایی‌های از پیش تامین‌شده به نام استخر نقدینگی استفاده می‌کنند. استخرهای نقدینگی توسط خود کاربران تامین می‌شوند.

 

صرافی غیرمتمرکز سفارش دفتری (Order Book DEXs)

در صرافی‌های سفارش دفتری لیستی از سفارشات خرید و فروش را برای دو توکن مانند BTC/USDT یکپارچه می‌کنند. تمامی سفارشات بر اساس قیمت مرتب شده‌اند و ما می‌توانیم میزان حجمی را که برای هر قیمت عرضه یا پیشنهاد می‌شود ببینیم.

 

صرافی جمع‌کننده نقدینگی (DEX Aggregator)

DEX Aggregtorنوعی صرافی ارز دیجیتال است که کاربران را قادر می‌سازد تا به نقدینگی در چندین صرافی غیرمتمرکز (DEX) در یک پلتفرم دسترسی داشته باشند.

این بدان معنی است که کاربران می‌توانند بدون نیاز به پیمایش در چندین پلتفرم یا انجام تراکنش‌های جداگانه، ارزهای دیجیتال را در DEXهای مختلف مبادله یا معامله کنند.

 

هر کدام از انواع صرافی‌های غیرمتمرکز به کاربران اجازه می‌دهند تا به طور همتا به همتا از طریق قراردادهای هوشمند مستقیماً با یکدیگر معامله کنند. اغلب صرافی‌های غیرمتمرکز با استفاده از مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند، قیمت ارزهای دیجیتال مختلف را به‌صورت الگوریتمی تعیین می‌کنند و از حوضچه‌های نقدینگی (liquidity pools) استفاده می‌کنند

 

صرافی های غیرمتمرکز مزایای زیادی دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• تنوع بالای توکن‌ها
• کاهش ریسک حملات هکری
• بی‌نامی و حریم خصوصی
• کاربرد در کشورهای در حال توسعه
•  
• بااین‌حال، این صرافی‌ها خالی از مشکل نیستند. صرافی های غیرمتمرکز معایبی هم دارند که به‌عنوان اصلی‌ترین‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• رابط کاربری پیچیده
• آسیب‌پذیری قراردادهای هوشمند
• وجود توکن‌های پرریسک

 

• ‌صرافی بایننس دکس (Binance DEX)

بایننس دکس از هسته‌ی پردازشی صرافی بایننس یا همان زنجیره بایننس برای انجام معاملات خود بهره می‌برد؛ بنابراین سرعت و قدرت انجام تراکنش‌ها در آن تفاوتی با صرافی متمرکز بایننس ندارد. (کارمزد بایننس ۰.۱ درصد است).

 

• صرافی یونی سواپ (Uniswap)

کارمزد تراکنش‌ها در این پلتفرم ۰.۳ درصد است که از طریق توکن‌های مبتنی بر شبکه اتریوم (ERC-20) قابل پرداخت است. در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین و بهترین صرافی های غیر‌متمرکز ارز دیجیتال به‌شمار می‌رود. صرافی َUniswap دارای بخش‌هایی به نام استخر نقدینگی است که در آن مجموعه‌ای از توکن‌ها در قالب قراردادهای هوشمند قرار می‌گیرند. کاربران می‌توانند در ازای تامین نقدینگی این استخرها، کسب درآمد کنند.

 

• صرافی پنکیک سواپ (PancakeSwap)

در حال حاضر پنکیک سواپ به کاربران خود امکان معامله توکن‌های BEP-20 را می‌دهد. همچنین شما می‌توانند با تأمین نقدینگی، شرکت در قرعه‌کشی توکن‌های غیر قابل تعویض (NFT)، فروش توکن و غیره، درآمدی غیرفعال (منفعل) کسب کنید.

• صرافی IDEX

غیر‌متمرکز ارز دیجیتال است که قابلیت ذخیره‌ی دارایی داخل سیستم را برای کاربران خود فراهم کرده است. همچنین امکان لغو سفارش‌های خرید/ فروش و مبادله قبل از تکمیل فرایند، از دیگر مواردیست که این سیستم را به اکسچنج‌های متمرکز شبیه کرده است.

• · صرافی برگر سواپ (Burger Swap)

یک پلتفرم غیرمتمرکز در بستر زنجیره هوشمند بایننس (BSC) است که برای کاربران امکان معامله ارزهای دیجیتال را توسط بازارساز خودکار (AMM) فراهم می‌کند. AMM توسط مجموعه نقدینگی خود پشتیبانی می‌شود که در آن کاربران می‌توانند در ازای تامین نقدینگی، توکن برگر پاداش بگیرند. 

 

• · صرافی وان اینچ (۱inch)

وان اینچ را می‌توان بهترین پلتفرم تجمیع‌گر DEX نامید. این سیستم از چندین صرافی تشکیل شده و امکان ثبت سفارش نامحدود را به کاربران خود می‌دهد. 

 

• · ‌صرافی بالانسر (Balancer)

این اکسچنج دارای یک توکن بومی به نام BAL است که به منظور تورم‌زدایی در نهایت ۱۰۰ میلیون از آن توزیع خواهد شد. یکی از ویژگی‌های خاص بالانسر قابلیت ایجاد استخر نقدینگی شخصی و همچنین ایجاد استخر با ۲ تا ۸ توکن است.

 

توجه داشته باشید که ایده‌ی استفاده از صرافی های غیر‌ متمرکز ارز دیجیتال در کلام بسیار جذاب است، اما مسلماً سیستم‌های غیر‌متمرکز مبتنی بر بلاکچین و قرارداد هوشمند در حال حاضر ۱۰۰٪ ایمن و قابل اطمینان نیستند. همان‌طور که اشاره کردیم، این سیستم‌ها پروژه‌های کدنویسی شده توسط برنامه‌نویسان هستند و بروز کوچک‌ترین خطا در روند کدنویسی، می‌تواند به یک باگ امنیتی بزرگ تبدیل شود که گاهی اوقات این باگ‌ها تا مدت‌ها شناسایی نخواهند شد. با‌ توجه به عدم حضور مجموعه‌ی مدیریتی و پشتیبانی متمرکز، بروز هر مشکلی به‌واسطه‌ی این باگ‌ها (یا حتی خطاهای شخصی کاربران) تحت هیچ شرایطی قابل پیگیری نخواهد بود. 

 

صرافی متمرکز (CEX) چیست؟

CEX مخفف عبارت Centralized Exchange به معنای صرافی متمرکز است. در حوزه کریپتو، صرافی متمرکز یک پلتفرم تجارت آنلاین است که به افراد متصل به اینترنت امکان خرید، فروش و مبادله دارایی‌های کریپتویی را می‌دهد. این صرافی تحت مالکیت و اداره یک شرکت خصوصی است، به این معنی که تابع قوانین و مقررات هر حوزه قضایی است که در آن فعالیت می‌کند. یک صرافی متمرکز (CEX) از کاربران می‌خواهد که ثبت‌نام کرده و یک حساب کاربری برای انجام فعالیت‌های خود باز کنند. همچنین اکثر صرافی‌های متمرکز تابع قوانین مشخصی مانند ضوابط ضد پولشویی هستند و اطلاعاتی از کاربران برای احراز هویت دریافت می‌کنند.

 

صرافی‌های متمرکز درخواست‌های خریداران و فروشندگان را با جمع‌آوری سفارشات آنها در یک دفتر سفارشات (order book) مطابقت می‌دهد. صرافی به عنوان یک واسطه قابل اعتماد بین خریداران و فروشندگان عمل می‌کند. کاربران برای کل فرآیند تراکنش به صرافی متمرکز متکی هستند و اعتماد دارند که صرافی از آگاهی و برتری اطلاعاتی که دارد، به نفع خود استفاده نخواهد کرد. صرافی متمرکز (CEX) همچنین به عنوان نگهبان دارایی‌های نقد یا کریپتویی موجود در حساب‌های کاربری عمل می‌کند و تلاش می‌کند مکانی امن برای ذخیره دارایی کاربران خود فراهم کند. متأسفانه این امر در گذشته برای برخی از صرافی‌های متمرکز صادق نبوده است.

 

«صرافی متمرکز» (Centralized Exchange) همواره توسط یک نهاد، ارگان، شرکت یا گروه خاصی‌ از افراد، کنترل می‌شود. به زبان ساده‌تر، دارایی‌های دیجیتال سرمایه‌گذاران در دسترس و کنترل افراد مسئول صرافی قرار دارند. معمولاً در این نوع صرافی‌ها شما می‌توانید:

1. مستقیماْ و با استفاده از کارت‌ بانکی خود ارز دیجیتال خریداری کنید.
2. به عنوان معامله‌گر در بستر صرافی فعالیت کنید.
3. ارزهای دیجیتال موجود در حساب کاربری خود را بفروشید و پول دریافت کنید.
4. با سایر کاربران صرافی معامله کنید.

 

اکثر صرافی‌های معروف از جمله «بایننس» (Binance)، متمرکز هستند. لازم به ذکر است که نزدیک به ۹۰ درصد حجم معاملات روزانه‌ی ارز‌های دیجیتال، در صرافی‌های متمرکز انجام می‌شوند.

در صرافی‌ها متمرکز، کنترل دارایی‌های دیجیتال افراد، کاملاً در اختیار صرافی است. در واقع ارزهای دیجیتال در کیف پول‌های متعلق به صرافی ذخیره و نگهداری می‌شوند. فقط میزان موجودی حساب کاربری، نشان داده می‌شود.

 

معایب صرافی‌ متمرکز

درست است که امکان پیگیری فعالیت‌ های غیرقانونی در Centralized Exchange ها راحت‌تر است اما چون میزان تراکنش‌ هایی که روزانه در این صرافی‌ ها اتفاق می‌افتد بسیار زیاد است، احتمال نفوذ هکرها افزایش پیدا می‌کند و گاهی اوقات این اشخاص راحت‌ تر می‌توانند به سرورهای پلتفرم دسترسی پیدا کنند. از طرفی دیگر، کارمزد استفاده از خدمات صرافی‌ متمرکز نسبتا زیاد است و معمولا این مبلغ با میزان تراکنش رابطه‌ی مستقیم دارد. در واقع، هر چه میزان تراکنش‌ها بیشتر باشد، مقدار کارمزد درخواستی پلتفرم هم افزایش پیدا می‌کند. 

 

آشنایی با مزایای صرافی متمرکز (CEX)

صرافی ‌های متمرکز، به دلیل برخورداری از مزایای متعدد به انتخابی جذاب برای بسیاری از کاربران ارز دیجیتال تبدیل شده اند. در ادامه به برخی از مهم ترین مزایای این صرافی ها اشاره می کنیم:

حجم معاملات بالا

حجم معاملات بالا، یکی از ویژگی ‌های کلیدی صرافی ‌های متمرکز است که مزایای متعددی برای تریدرها به ارمغان می ‌آورد. مصونیت از تلاطم بازار، سرعت بالا در انجام تراکنش ‌ها و اسپرد (تفاوت قیمت خرید و فروش) کم، از جمله مزایای حجم معاملات بالا در صرافی‌ها است.

 

سرعت بالای انجام تراکنش ها

به دلیل حجم بالای معاملات در صرافی ‌های متمرکز، نقدینگی کافی برای انجام سریع تراکنش ‌ها وجود دارد. به این ترتیب، معامله‌ گران می ‌توانند به صورت سریع و لحظه ای، رمز ارزهای مورد نظر خود را خرید و فروش کنند.

 

قابلیت ها و ارائه خدمات بسیار گسترده

در صرافی های متمرکز، کاربران فقط به انجام معاملات ارزهای دیجیتال محدود نمی ‌شوند، بلکه می‌توانند از امکانات دیگری مانند وام ‌دهی بهره‌مند شوند. تنوع ابزارها، نه تنها انعطاف‌ پذیری را برای معامله ‌گران فراهم می ‌کند تا استراتژی ‌های معاملاتی مختلف را به کار ببرند، بلکه به آن ها کمک می کند تا فرصت ‌های سودآوری بیشتری را بدست آوردند.

 

رابط کاربری ساده

پلتفرم‌ های معاملاتی صرافی های متمرکز در اغلب موارد بسیار ساده و قابل فهم است تا همه کاربران، از جمله تازه ‌واردها، بتوانند به راحتی در آن ها معامله کنند. رابط کاربری ساده این صرافی ‌ها، معامله بدون دردسر را برای کاربران فراهم می ‌کند. علاوه بر این صرافی ‌های متمرکز ابزارهای کمکی و راهنمایی ‌های لازم را برای کاربران ارائه می‌ کنند تا آن ها به سرعت با پلتفرم معاملاتی آشنا شده و به طور مستقل معامله کنند.

 

معرفی چند نمونه از صرافی‌های متمرکز

Kucoin

Coinex

Binance

Mexc

 

تفاوت صرافی متمرکز و غیر متمرکز

در رابطه با بهتر بودن صرافی‌ها، نمی‌توان نسخه یکسان و واحدی برای تمامی کاربران پیچید. هر یک از صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز ماهیت اصلی یکسانی دارند و برای کاربران امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال را فراهم می‌سازند و تفاوت آن‌ها در عملکرد و کارایی صرافی‌ها است. صرافی متمرکز برای کاربران مبتدی که قصد دارند به دنیای کریپتو ملحق شوند، کاربری ساده و محیطی سریع برای معامله ارائه می‌کند. از سوی دیگر، صرافی‌های ارز دیجیتال غیرمتمرکز برای معامله‌گرانی مناسب هستند که تجربه زیادی دارند و امنیت دارایی‌های آن‌ها در اولویت است. اگر شما نیز به امنیت دارایی‌هایتان توجه زیادی نشان می‌دهید، بهتر است از صرافی‌های غیرمتمرکز برای انجام معاملات ارزی خود استفاده کنید.